- PSALMUS
- PSALMUSa Cantico qui differat, exonit Augustin. in Psalm. 67. Inter Psalmum et canticum hoc interest, quod Canticum ore profertur, Psalmus autem visibili organô adhibitô, i. e. Psalteriô, canitur. Quod eonfirmat Gregorius Nyssenus Tract. 2. in Psalm. c. 3. Ψαλμὸς μέν ἐςτιν διὰ τοῦ ὀργάνου Μουσικοῦ ψαλμῳδία, Psalmus quidem est melodia organô Musicô fieri solita. Adde Eucherium de Quaestionibus utriusque Testamenti, Papiam, Lexicon Graec. MS. apud Car. du Fresne, Alios. Certe ψαλμὸς, vocabulum Graecum, a ψάλλω est, tango et leni quôdam motu percutio: unde ψαλτήριον, Instrumentum, quô psallitur. Quod nomen a LXX. Interpretib. inditum est Libro Psalmorum Davidis, quae inscriptio a Luca Euangelista usurpatur, c. 20. quando Dominum ipsum sic loquentem introducit, v. 42. et ipse David dicit in libro Psalmorum, Dixit Dominus Domino meo etc. Idem Actor. c. 1. v. 20. Petrum citantem Psalm. 69. v. 26. Scriptum est in libro Psalmorum, fiat commoratio eius deserta. Cum titulus apud Ebraeos sit Sepher Tehilim, i. e. Liber laisdum seu laudationum, formâ masculinâ anomalâ, quâ utuntur Rabbini, locô femininae tehiloth, in Bibliis usitatae. Fuit autem ψαλτήριον, quô Psalmi occantari solebant, instrumentum Musicum triangulare, quod Δ. delta Graecum maiusculum formâ referebat, ut aiunt, superius ventrem habens concavum, in quo decem erant chordae: quae cum digitis tangerentur, a parte superiori dulcis reddebatur sonus, qui proprie ψαλμὸς dicebatur, h. e. consona et concinna illa melodia, quae ex chordis psalterii ad tactum digitorum reddebatur. Hinc Psalterium ad librum ipsum et Psalmorum nomen ad Hymnos translatum est. Hebraei instrumentum illud nebel vocant, Nablium vel chelyn quod unum omnium Musicorum instrumentorum rectissimum esse dicunt, nihil in se vel perversum continens vel obliquum. Augustinus ἀλληγορητὴς hîc, in sua Psalmorum explicatione, ait, Per Spiritum Sanctum aptatam fuisse gratiam Dei in superioribus inspiratam buic organo, quod Psalterium appellatur, quia hoc solum organorum Musicorum sonos de superioribus habet quô doceamur, quae sursum sunt —— attendere, et quae infima, i. e. vitia carnalia, devitare. Porro, Psalmorum formam fuisse metricam et ad Musicam accommodatam, apud plerosque in confesso est: quô autem genere metri scripti sint, etiam ebraicae literaturae peritissimi, negant se exacte scire. Ut de Auctore eorum, Spiritu S. et Amanuensibus eius, Mose, Salomone, Asapho, Aliis, nil dicam: Distributio seu Divisio Libri Psalmorum, secundum nonnullos, in quinque fit partes seu libros, quorum I. habetur, a Principio usque ad Psalmum 40. II. a 40. usque ad 71. III. ab 71. usque ad 88. Iv. ad 88. usque ad 105. V. ad 150. eo quod toties reperiatur in Psalmis haec clausula, Amen, Amen. Sed partitionem hanc reiciunt Hilarius et Hieronymus, sequuti Ebraeorum auctoritatem, et maxime Apostolorum, qui semper in N. E. Psalmorum librum nominant unum asserentes Volumen; quae sententia etiam Augustino probatur in Psalm. 150. Interim non inutiliter AthanasiusPsalmos distribuit, in Διηγηματικοὺς, i. e. Enarratorios; τοὺς εν παραινέσει, Admonitorios, τοὺς εν προφητείᾳ, Propheticos; τοὺς εν ἐυχῇ, precatorios, καὶ τοὺς εν ἐξομολογήσει, i. e. in Confessioneversantes. Quosdam praeterea agnoscens, qui συμπεπλεγμένην, admixtam, habeant vel supplicationem cum confessione, vel vaticinium cum historia, vel adhortationem cum cantico etc. quos omnes ordine recenset Epist. ad Marcellinum, de Interpr. Psalm. Tom. I. ubi alte hoc argumentum tractat. Vide Andr. Rivetum, Prolegom. de Psalmis, cui adde Cocceium in Psalmos. Canebantur illi, apud veteres Christianos, admensam, Chrysost. in Psalm. 42. Clemens, l. 6. et. 7. Strom. nec non Paedag. l. 2. c. 4. Inter opera durna, Basilius Caesar. Epist. 1. Theodoretus, Praef. in Psalmos, idem Chrysost. in Ps. 42. in conventibus maxime sacris. 1. Corinth. c. 14. v. 26. idque a mulieribus quoque, quod postmodum sublatum, Isidorus Pelus. Ep. 90. l. 1. Graeci recentiores, illos in XX. classes, quas Καθίσματα vocant, quasi Sessiones, hasque iterum in tres partes Graece ςτάσεις seu stationes, dividunt, quas hymnôillô Δόξα πατρὶ καὶ υἱῷ etc. terminant; aliter ac fit in Ecclesia Latina, quae hymnum hunc post omnes Psalmos recitat. Vocant autem Καθίσματα, iudice Balsamone, quod Concilii Laodicens. decretô, in unoquoque Psalmo, interiectô spatiô lectio fieret, ne, dum Psalmi unô contextu legerentur, taedium auditoribus oboriretur. Στάσεις vero, quod stantes recitant, vel, quod lectione finitâ stant et quasi respirant. Hôc modô divisos Psalmos quô pactô per totum annum recitare soleant, docet Cl. Suicerus Thes. Eccl. voce Ψαλμὸς ex Leone Allatio. Vide quoque Typicum Sabae, Triodium, Euchologium et Horologium: uti de Latinorum circa haec ritibus, infra quaedam, et plura hanc in rem, in voce Psalmi; item Psalmorum cantus. Sed et praeter Psalmos Davidis, cantabant nonnulli olim Psamos, Salomonis dictosaliorumque, quod vetitum can. 59. Concil. Laodiceni, ubi ἰδιωτικῶν i. e. privatorum nomine indigitantur. At, quod de se ipso, in media Ecclesia, Paschatis die, uxores psallere iussit Paulus Samosatenus, blasphemae impudentiae apex est. Vide Eusebium, Histor. Eccl. l. 7. c. 30. laudatum Suicero ubi supra: uti de distinctionibus Psalmorum in Eccles. Romana supra, in Chorae, Nocturni, et hîc infra. EPITHETA PSALMORUM VARIA, MAXIME APUD ECCLESIAE ROMANAE SCRIPTORES.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.